Victor Hugo`nun son romanı olan Doksan Üç, Fransız İhtilâli`ni izleyençalkantılı yıllara ilişkin belgesel niteliğinde bir başyapıt.Paris Komünü`yle Fransa`yı saran isyan dalgasının hemen ardından1874`te yayımladığı Doksan Üç`te Hugo, Fransız İhtilâli`ne yönelikkarşı-devrimci tepkilerin neredeyse iç savaş boyutuna ulaştığı birtarihsel dönemeci ele alır. Üç bölümde sunulan tarihsel olaylarkarakterlerin yazgısıyla iç içe geçerken kişisel görünenin tarihsel,tarihsel görünenin ise kişisel olduğu bir gerçeklik boyutu romanınmerkezine yerleşir. Hugo`nun romancılık kariyerinin zirve noktasınıteşkil eden Doksan Üç, İhtilâl`in altüst ettiği hayatlara, tarihin hızlanantemposuyla birlikte değişen koşullara ilişkin unutulmaz bir anlatı."Doksan Üç, romantik tarihsel romanın son yankılarından biridir.Fransız İhtilâli`ni eleştirmenin moda olduğu bir zamanda Hugo, ihtilâliyüceltir."GEORG LUKÁCS