Desem ki Dünyanın merkezi, bir Batı Asya, Ortadoğu, Mezopotamya,Doğu Akdeniz, Türkiye, Kürdistan, Güneydoğu Anadolu, Dicle, OHALkenti olan Diyarbakırda, bir gecekondu şehri olan Bağlarda, trengarı ile Göçmenler Caddesinin kesiştiği noktadaki Şeytan Pazarıdırİnanmazsan ölç de bak!Mehmet Atlı, kozmopolit bir geleneksel şehirden bir Cumhuriyettaşrasına dönüşerek yıldızı sönen, son dönemde ise metropolleşenve yeni kimlikler edinerek yıldızı yeniden parlayan Diyarbakırınçehrelerini anlatıyor. Mimar gözüyle, edip zevkiyle, hemşerimuhabbetiyle...Surlara bakıyor; duvarların şehir kuran ve biçimlendiren işlevinigörüyor. Gazi Köşküne bakıyor; resmî tarihi ve onun örttüğü kadimtarihi görüyor. Dicleyle kentlilerin ilişkisine bakıyor. Parkların, kamubinalarının, ortak alanların, mahalle-sokak adlarının anlamınabakıyor. Diyarbakırda cemevinin anlamına bakıyor.Diyarbakırın bir Türk şehri olduğunu söyleyegelmiş milliyetçipropagandaya Mehmet Atlı, Evet, bir Türk şehridir de cevabınıveriyor: Bir Roma, Latin-Yunan, Ermeni, Süryani, Arap, Kürt, Muhacir,Güvercin, Sur ve Çingene şehri olduğu gibi aynı zamanda Türkler veTürkçe de yaşamaya devam ettiği için böyledir bu. Bir kent tarihininyazılabilmesi için yalnız milliyetçiliklerin değil folklorik tahayyülün deaşılmasına ihtiyaç olduğunu vurguluyor yazar.Diyarbakır için modern bir şehrengiz