Bruno Bernardinin önsözü veZeev Sternhellin sonsözüyleRousseau, insanların yaşamından vahyi çekip çıkaran ve kapitalizminbütün ilk mırıltılarıyla birlikte, toplumsal adaletsizliklere karşı isyanbayrağını yükselten kişi oldu. Kötülüğün nedeni insan doğası değil,özgürlüğün olmadığı ve eşitsizliğin egemen olduğu bir toplumdur.ZEEV STERNHELLToplumsal Sözleşme, 1762de yayımlandığında, halk egemenliğive genel irade ilkelerini gündeme getirerek, yeni bir çığır açtı.Kısa zamanda modern düşüncenin bir dönüm noktası ve siyasetfelsefesinin temel eserlerinden biri oldu. Egemenliğin devredilemezolduğunu, insanların özgür doğduklarını, medeni bir özgürlük içininsanların tabiat halindeki bağımsız özgürlüklerinden feda etmelerigerektiğini, bunun da herkesin özgürce kabul ettiği bir toplumsalsözleşmeyle mümkün olabildiğini iddia etti. Toplumsal sözleşme,yasayı yapan egemen halkın üyesi olan yurttaşı var eder. Ortaya çıkanbir ve bölünmez genel iradedir ve Cumhuriyet bu genel iradeninhâkimiyetidir.Rousseaunun yanıtlamaya çalıştığı sorular, günümüzün siyasal endişeve sorunlarıdır. Ortak faydanın içine özel çıkarlar nasıl dahil edilir?Her iktidarın doğal eğilimi olan, yurttaşların egemenlik hakkının gaspedilmesine karşı nasıl mücadele edilir?Hakkında çok konuşulan ama gerçekte az okunan ToplumsalSözleşme, üzerinden 250 yıl geçmiş olmasına rağmen, güncel siyasaltartışmalarımıza ışık tutmaya devam ediyor.