Millet ve Tarih Şuuru, Ülken`in Cumhuriyet`in kuruluş yıllarından itibaren, kitabın adında yer alan kavramlar ekseninde ve felsefeden siyaset bilime, antropolojiden toplum bilime dek pek çok disiplinin ortak çerçevesinde kaleme aldığı özgün metinlerden oluşuyor.Bu metinler, uluslaşmaya sadece Avrupa uluslarından değil, Osmanlı İmparatorluğu`ndaki diğer milletlerden de sonra başlayan genç Türkiye için adeta bir program taslağı:Ülken, okuyucuları önce modern çağın toplum, millet, kültür, tarih, özgürlük ve demokrasi kavramlarının keşfine çıkarıyor.Ardından kendi yakın tarihimizdeki uluslaşma girişimlerini, diğer Doğu ve Batı uluslarıyla karşılaştırmalı olarak sunuyor.Son bölümlerde ise genç Cumhuriyet`in olgunlaşmaya doğru yol alan ulusal kültürü için, mevcut kaynakları ele alarak bir gündem önerisi sunuyor...